Mobbing – jak udowodnić mobbing przed sądem?
Tworzenie kultury miejsca pracy, w której wszyscy ludzie są szanowani, a atmosfera wykonywania zawodowych obowiązków stoi na najwyższym poziomie, powinno być celem każdego pracodawcy. Jednak rzeczywistość często negatywnie zaskakuje. Wciąż możemy usłyszeć o przypadkach, w których dochodzi do nękania pracowników. Każdy, kogo dotyka takie zjawisko, powinien walczyć o swoje prawa oraz sprawiedliwe traktowanie. Podpowiadamy, czym dokładnie jest i jak udowodnić mobbing w pracy.
Co to jest mobbing – podstawowe informacje
Mobbing może przybierać różne formy. Ogólnie rzecz biorąc, to powtarzające się niewłaściwe zachowanie ze strony przełożonego w miejscu pracy, które oddziałuje na określonego pracownika. Odosobniony incydent (np. pojedyncza reprymenda) nie jest uważany za mobbingowanie. Zwykle tego typu akty przemocy psychicznej muszą być powtarzalne lub trwać przez dłuższy, ale nieokreślony w przepisach czas. Trzeba również pamiętać o tym, że pracodawca ma prawo oceniać jakość wykonywanych obowiązków przez zatrudnione osoby. Negatywna opinia o pracy nie jest więc mobbingiem. Przełożony nie może jednak przy tym ośmieszać pracownika, nękać go, zastraszać, grozić lub w inny sposób negatywnie wpływać na niego pod względem psychicznym.
Warto zaznaczyć, że mobbing nie oznacza przemocy fizycznej. Może ona towarzyszyć opisywanemu zjawisku, ale do uznania danej postawy za mobbingowanie wystarczy stosowanie przemocy psychicznej. Przybiera ona często nie tylko formę krzyku, nieuzasadnionej krytyki czy zastraszania, ale także np. stawiania oczekiwań, których pracownik nie może spełnić.
Jak udowodnić mobbing – od czego zacząć?
Każdy pracownik, który pada ofiarą psychicznego nękania w miejscu pracy, powinien jak najszybciej zgłosić taką sytuację swoim przełożonym. Najlepiej zrobić to na drodze oficjalnej, składając odpowiednie pismo lub wysyłając wiadomość elektroniczną. Warto również dać jasno do zrozumienia osobie, która dopuszcza się mobbingu, że nie życzymy sobie takiej postawy i jest ona sprzeczna z przepisami prawa. Jednak, co zrozumiałe, wielu pracowników odczuwa silne opory przed taką reakcją. Może ona spotkać się z wieloma negatywnymi konsekwencjami, jak np. nasileniem krytyki, co tylko pogorszy sytuację.
Bez względu na reakcję przełożonych, którym zgłosiliśmy niewłaściwe traktowanie, należy również od samego początku zbierać dowody na mobbing. Dobrym pomysłem może być także zgłoszenie nieprawidłowości w Państwowej Inspekcji Pracy. Taka instytucja powinna wtedy przeprowadzić odpowiednią kontrolę, której wyniki mogą posłużyć jako dowody w postępowaniu przed wymiarem sprawiedliwości.
Jak udowodnić mobbing przed sądem – które dowody mają znaczenie?
Wiele spraw związanych z mobbingiem kończy się walką w sądzie pomiędzy osobą poszkodowaną a mobberem. By takie postępowanie zakończyło się sprawiedliwym, satysfakcjonującym dla pracownika wyrokiem, należy zebrać odpowiednie dowody na mobbing. Tych możemy wyróżnić kilka rodzajów.
Przede wszystkim warto zacząć od notowania każdego incydentu noszącego znamiona mobbingu. Dobrze, by były one jak najdokładniejsze – wskazywały datę, godzinę, opisywały akt przemocy psychicznej, a nawet zawierały cytaty z wypowiedzianych przez przełożonego słów. Można również spisywać osoby, które były świadkami danego zajścia oraz gromadzić zwolnienia lekarskie, które są skutkiem mobbingu (leczenie nerwicy lub depresji). Ponadto ważne będzie zbieranie wszelkiego rodzaju wiadomości, e-maili oraz SMS-ów, zawierających akty przemocy psychicznej – najlepiej mieć je przygotowane zarówno w formie cyfrowej, jak i papierowej (wydruki).
Skoro już jesteśmy przy zeznaniach świadków – one także stanowią odpowiedź na pytanie, jak udowodnić mobbing przed sądem. Trzeba jednak podkreślić, że trudno będzie namówić na wizytę w sądzie osoby, które widziały akty psychicznego znęcania się nad pracownikiem, ale nadal są zatrudnione w danej firmie. Wielu takich pracowników obawia się o zemstę ze strony przełożonego – gorsze traktowanie lub nawet zwolnienie. Dlatego łatwiej namówić na złożenie zeznań osoby postronne, będące w pobliżu, gdy doszło do mobbingu – np. klientów lub dostawców produktów, a także byłych pracowników.
Innym rozwiązaniem, dzięki któremu można udowodnić mobbing w pracy, są nagrania z ukrytych kamer lub rejestratorów audio. Trzeba jednak pamiętać o tym, że jeśli takie materiały zostały przygotowane bez wiedzy osób nagrywanych, to będą one rodzić pewne wątpliwości prawne, choć w przypadku spraw związanych z nękaniem pracownika często są dopuszczane przez sąd. Wszelkie groźby, szyderstwa i inne akty przemocy psychologicznej można zdobywać poprzez umieszczenie specjalnej kamery w biurze lub akcesoriach używanych na co dzień – torbach, długopisach, okularach itp.
